Sade Yağ (Ghee Yağı) Nasıl Yapılır?

Yıllar önce eşi Karslı olan çok sevdiğim bir arkadaşıma Kars’tan kocaman tereyağı yollamışlardı. O da tereyağını önce tencerede eritti üzerindeki köpükleri aldı ve kaplara paylaştırdı. “Şimdi” dedi “tereyağının bütün zararlı yerini atmış oldum”. Tabi o zamanlar bu tip şeylere hiç kafa yormayan benim için bunu yapmak boşa uğraştan başka bir şey değildi. Üstelik bana göre tereyağı eritmeden daha lezzetliydi.

Yıllar sonra sağlıklı beslenme dünyasına adım attığımda o gün yapılışını gördüğüm yağa “sade yağ (ghee yağı)” denildiğini, sütünden ve dolayısıyla tüm kazeininden ayrıldığı için gerçekten de kazeini sindiremeyen bünyelerin bile çoğunun tolere edebildiği bir yağ olduğunu, yanma derecesinin de çok çok yüksek olduğunu, bizim o bayıl bayıla yediğimiz tereyağını kızdırdığımızda kahverengileşen süt parçacıklarının aslında çok zararlı olduğunu (yanmış ya da fazla kavrulmuş diğer her şey gibi) öğrendim.

Tabi ben de denemek istedim. Bir kaç Youtube videosu izledim. Tarifleri okudum. Pek zor görünmüyordu. Ama yanılmışım. Mutlaka püf noktalarını bulmak gerekiyordu. Aksi halde mutfağınız ve siz yağ içinde kalıyordunuz ve çıkan bulaşık da cabası oluyordu. Deneme yanılma, batan mutfak, yağlı bulaşıklar derken kendi basit yolumu oluşturdum ve sizlerle paylaşıyorum.

Öncelikle çoğu tarifte ocağın en kısık ateşinde yağı eritin derler. Bu yöntemde tencerenin ne kadar ısınacağını bilemiyorsunuz. Yağınız gereğinden fazla ısınabiliyor. Bunu kontrol etmek de kolay olmadığı için ben tereyağını çelik tencereye (sapları da çelik) koyup fırının en düşük ayarında eritmeyi tercih ediyorum. Yavaş yavaş eriyen tereyağının üzerinde oluşan köpükleri bir kaşık yardımıyla hafifçe alıyorum. Yağın tamamı eridiğinde yağ üstte süt altta kalıyor. Bu ikiliyi birbirinden ayırmak ise hiç kolay değil. Ne kadar süzerseniz süzün bir işe yaramadığı gibi, bulaşığınız artıyor.

Benim bulduğum yol ise şu oldu:

İnce dokulu bir süzgecin içine varsa bir kaç kat sargı bezi, yoksa bir kaç kez katlanmış bu iş için ayırdığınız tülbenti yayın. Dikkatlice yağı dökün. Bunu son kalan köpüklerden ayırmak için yapıyoruz. Altta toplanan sütü ise daha başka bir yöntemle ayıracağız. Altaki sütün dökülmesine izin vermden, dökebildiğimiz kadar yağı süzgece döküyoruz. Yağ iyice azalıp altta kalan sütün dökülmesine ramak kala orda dökme işlemini kesiyoruz. Zaten bu aşamada yağın çoğunu almış olduk. Geriye az bir yağ ve bolca süt kaldı. Bunu da tercihen cam bir kaba aktarıp buzdolabına koyuyoruz. Yağ üstte toplanıp donacak. Yağı bir bıçakla sıyırıp alabilirsiniz. Altta kalan sütle bugüne kadar ben bir şey yapmadım döktüm. Hamur işine konabileceği söyleniyor ama hamur işi yapmadığım için ben denemedim.

İşte deneme yanılma yöntemi bulduğum en kolay yöntem bu. Yoksa yağ ve sütü ayırma işi göründüğü kadar basit değil ve vıcık vıcık yağ içinde kalıp, sade yağla uğraşmaktan vazgeçebilirsiniz. Umutsuzluğa kapılmayın. Yukarıda anlattığım yöntemden daha basit bir yöntemle bu işi yapan varsa yorumlarını beklerim.